پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان، جلد ۸، شماره ۱۵، صفحات ۰-۰

عنوان فارسی ویژگی های بصری در سفالینه های مینایی با تأکید بر نقشمایه ها و ترکیب بندی
چکیده فارسی مقاله از جمله سفال‌های با ارزش به‌یادگار‌مانده از میانه‌‌ تمدن اسلامی، ظروف معروف به مینایی می‌‌باشند که در سال‌های 575 تا 616 هجری قمری در میانه‌ تمدن اسلامی در اواخر سلجوقی و دوره‌ خوارزمشاهی در ایران تولید می‌‌شدند. نمونه‌‌های این‌‌گونه سفال‌‌ها در یافته‌‌های ری، کاشان، ساوه و در تعداد محدودی در شهرهای نیشابور و تبریز یافت شده است که نقوش و جای‌گیری آن در بستر این سفالینه‌ها، از نظر روابط بصری و خلاقیت بالای تصویری حائز اهمیت است. حال این سؤال مطرح است که سفال مینایی که سبکی متفاوت از سفالینه‌های قبل و بعد از خود دارد، چه ویژگی‌های بصری را از نظر نقش و ترکیب‌بندی دارا است؟ در نوشتار حاضر سعی بر آن است که این ظروف از منظر نقوش و ترکیب‌‌بندی موردواکاوی بصری قرار گیرد که منجر به معرفی، شناخت، دست‌یابی و کشف الگوهای رایج تناسباتی و ترکیبی و تبیین انواع طبقه‌بندی در ظروف مینایی خواهد شد. این پژوهش بر پایه‌ مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی و سایت‌های معتبر علمی شکل‌ گرفته و به‌شیوه توصیفی_تحلیلی انجام‌ شده است که نتایج حاصل از تحقیق، نشانگر آن است که نقوش سفالینه‌های مینایی در قالب پنج گروه نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و نقوش نوشتاری تزیین شده‌اند و در شش نوع ترکیب‌‌بندی شاخص در بستر سفالینه‌های مینایی سامان‌ یافته‌اند. روح اصلی این تزیینات اسلامی بیشتر در طرح‌های هندسی، گیاهی و کتیبه‌‌نگاری بازتاب یافته است و طرح‌های انسانی و حیوانی متأثر و برگرفته از داستان‌‌های ادبی و تاریخی هم‌چون شاهنامه‌ فردوسی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله سفال، سفال مینایی، نقش‌مایه، ترکیب‌بندی

عنوان انگلیسی Visual Features in Minai ware (575 to 616 AH) stressing on motifs and composition
چکیده انگلیسی مقاله Potteries known as "Minai" are one of the valuable types of potteries remained from middle Islamic era, which were produced between 575 and 616 AH in middle of Islamic civilization, in the late period of Seljuk and Khwarazmshahi era in Iran. Such potteries were found in works obtained from Ray, Kashan, Saveh, and in a limited number in Nishapur and Tabriz that in terms of motifs and their composition on surface of the potteries have a great importance regarding the visual relations and high visual creativity. The question raised in this study is that what are the visual features of the motif and composition of the Mina`i ware, which has a different style than before and after potteries? The current study attempts to visually analyze the motifs and compositions of the pottery which will lead to introduction, recognition, reaching and discovering the common patterns of compositions and propositions and explaining various categorization of Minai ware. The study is carried out based on the library studies, documents, and science authentic websites, by using analytical-descriptive method. The results show that the motifs of the Minai ware decorated in five categories of humans, animals, herbaceous, geometric and written mofits, and organized in six types of index compositions on the surface of Minai ware. The main spiritual of the Islamic ornaments is mostly reflected in the motifs of geometric, herbaceous, and inscriptions, and human and animal motifs are derived from the historical and literary stories such as Ferdowsi Shahnameh.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله pottery, Minai ware, motif, composition

نویسندگان مقاله زهره مختاری | zohreh mokhtari
دانشگاه هنر اصفهان

مهرنوش شفیعی سرارودی | mehrnoosh shafie sararodi
دانشگاه هنر اصفهان

بهاره تقوی نژاد | bahare taghavi nejad
دانشگاه هنر اصفهان


نشانی اینترنتی http://ph.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-987-2&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده هنرهای تجسمی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات