` نشريه علمي- پژوهشي مرمت و معماري ايران

اسناد بین­المللی حفاظت، یکی از مهم­ترین دستاوردهای تشریک مساعی جامعه جهانی در نیم قرن گذشته است  که چکیده تجربیات بین­المللی و نشان دهنده رشد و تطور دانش در زمینه حفاظت محسوب می‌شوند. توسعه واژگان مفهومی و ورود مفاهیم جدید به این اسناد پس از منشور ونیز تا به امروز سبب تقویت مبانی نظری حفاظت و توجه کامل‌تر به الگوهای پیچیده‌تر میراثی از جمله میراث روستایی شده است. طرح برخی از این مفاهیم مستقیماً بر پذیرش ابعادی مغفول از روستا به عنوان بخشی از میراث بشری و برخی دیگر در ارائه رویکردهای پیچیده‌تر و چندجانبه در مواجهه با آن تأثیرگذار بوده‌اند. هدف از این مقاله تبیین مفاهیم مؤثر بر تکوین و بسط مفهوم میراث روستایی در این اسناد و تحلیل نسبت هریک از آن‌ها با این مفهوم و تأثیر آن بر تغییر رویکردهای حفاظت از میراث روستایی است. مقاله پیش رو حاصل بررسی و تحلیل محتوای نزدیک به چهل سند منتسب به سه نهاد بین‌المللی یونسکو، ایکوموس و شورای اروپا و محدود به آن‌هاست. گردآوری اطلاعات این مقاله بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی متن اصلی اسناد بوده است. ماهیت این بررسی در ذیل روش‌های تحقیق کیفی قرار دارد و راهبرد تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. در این مقاله سابقه پیدایش هفت مفهوم که تأثیر بیشتری بر تکوین و تکامل مفهوم میراث روستایی داشته‌اند و ارتباط آن‌ها با وجوه ارزشی روستا تحلیل شده است. این مفاهیم عبارتند از: «میراث زنده، کیفیت و شیوه زندگی، پایداری، منظر فرهنگی، بوم­زادی، میراث ناملموس و روح مکان». این بررسی نشان می‌دهد، ورود هریک از این مفاهیم و شناخت عمیق‌تر هریک از آن‌ها، ابعاد گسترده‌تری از مفهوم میراث روستایی را روشن می‌سازد تا به آنجا که میراث روستایی به مفهوم کل روستا نزدیک می‌شود. همچنین تحلیل روند کلی تکامل مفهوم میراث روستایی، چشم انداز فراروی این مفهوم را در حل چالش هم پیوندی وجوه چندگانه آن و تأمل در ارتقاء مفاهیم درتناسب با جهان‌بینی موجد آن، نشان می‌دهد.