|
|
مرمت و معماری ایران، جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۸۹-۱۰۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تناسب طلائی و سیستم تناسبات ایرانی‌ـ اسلامی در مسجد جامع قائن |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مسجد جامع قائن در کنار دیگر مساجد جامع، نمایانگر شکوه و عظمت معماری ایران در دوره اسلامی است که علاوه‌بر پایگاه مذهبی و اجتماعی در جامعه از لحاظ ویژگی‌های معماری حائز اهمیت فراوان است. این مسجد ازجمله بناهای تک‌ایوانی در ایران محسوب می‌شود. ایوان بنا در سال 1368م/770ه.ق. به‌دستور جمشیدبن‌قارن ساخته شده و شبستان‌ها، رواق‌ها، ورودی‌ها و آب‌انبار بنا در زمان سلطنت شاه‌سلیمان صفوی، به بنا الحاق شده است. معماران مسجد جامع قائن از منظر ماهیت معماری در طرح‌ریزی فرم و فضای معماری بنا اصولی را مدنظر قرار داده‌اند که برگرفته از اشکال هندسی و تناسبات بین آنهاست. براین اساس، با رویکرد تحلیل تناسبات هندسی در بنا به پاسخگویی به این سؤال پرداخته شده که سیستم تناسباتی به‌کارگرفته‌شده در مسجد جامع قائن چگونه از تناسبات ایرانی‌ـ اسلامی در عناصر معماری بهره گرفته است؟ به همین منظور، در پژوهش پیش‌رو روش تحلیلی اساس کار قرار گرفته و در جمع‌آوری اطلاعات از ابزار گردآوری داده و اطلاعات مشاهده میدانی و کتابخانه‌ای توأمان، بهره گرفته شده است. در تلاش برای پاسخگویی به سؤال پژوهش با استفاده از مهندسی معکوس بر معماری، پلان، نما و مقطع، مسجد جامع قائن موردتحلیل هندسی دقیق قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده آن است که این بنا باتوجه‌به سیستم تناسبات ایرانی‌ـ اسلامی که بر پایه اعداد اصمّ و خواص هندسی مربع و مربع مضاعف بوده، بنا شده است. همچنین، استفاده از تناسب طلائی را می‌توان در ایجاد تعادل بصری عناصری نظیر: ایوان و ورودی اصلی و مکان‌یابی ورودی شمال غربی مشاهده کرد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
|
|
| عنوان انگلیسی |
The Golden Proportion and System of Islamic– Iranian proportions in Qaen Mosque |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Qaen Friday mosque besides the other Friday mosques represents the grandeur and glory of Iranian architecture in the Islamic period that in addition to being a religious and social center, is of great importance in terms of architectural features. The building of this mosque is considered as a one-iwan. The iwan of this building is built in 1368 AD /770 AH by J. ibn Qaren and the naves, arcades, entrances and water-reservoirs were attached during the regin of the Safavid Soleymon king. The mosque architects considered principles in architectural form and space planning in terms of the nature of architecture that are derived from geometrical shapes and proportions between them. Therefore we intended with the approach of analyzing geometric proportions in the building to answer this question that how the applied proportions system used in Qaen masque have benefitted from the Islamic– Iranian proportions in the architectural elements? This research is based on analytical method and the data is collected by observation from field and library sources both. Reverse engineering on architecture, plan, section and elevation of the Qaen mosque was geometrically analyzed in an attempt to answer the research question and the results indicated that the building is constructed with regard to the system of Islamic- Iranian proportions which are based on irrational numbers and geometric properties of square and double square. And also the use of golden proportion can be observed in elements such as iwan and the main entrance and positioning of the north-west entrance that were used to achieve the visual balance. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
محمد حسن ضیایی نیا | mohammad hasan ziaieniya
دانشگاه بیرجند
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بیرجند (Birjand university)
حسن هاشمی زرج آباد | hasan hashemi zarj abad
دانشگاه بیرجند
دانشگاه بیرجند. داشکده هنر
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بیرجند (Birjand university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mmi.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-559-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1098/article-1098-211482.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
معماری و شهرسازی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|