|
|
مرمت و معماری ایران، جلد ۵، شماره ۱۰، صفحات ۴۷-۶۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
تقسیمات چهاربخشی و ریشه‌های آن در معماری و شهرسازی ایرانی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
کهنالگوی تقسیمات چهاربخشی یکی از ویژگی‌های شاخص معماری و شهرسازی ایران در ادوار قبل و بعد از اسلام است که فلسفه وجودی آن تاکنون موضوعی مبهم باقی مانده است. موضوع این تحقیق، بررسی سیر تحول و دلایل رواج این نوع از طراحی در معماری و شهرسازی ایرانی است. ردیابی شاخص‌ترین بناها و شهرهای دارای طراحی چهاربخشی در تاریخ معماری و شهرسازی ایران به‌علاوه علل و ویژگی‌های کاربرد آنها، از اهداف این پژوهش است. بدیهی است تحقیق درباره موضوعاتی ازاین‌قبیل می‌تواند در درک و شناخت بهتر مبانی حِکمی و فلسفیِ معماری و شهرسازی گذشته کشور کمک مؤثری نماید. همچنین، راه را برای بازخلقِ عناصرِ معماری و شهرسازی بومی هموارتر سازد. اساس انجام این تحقیق، بر روش تاریخی- تحلیلی استوار است که در آن سعی شده با دیدی میان‌رشته‌ای نکات جدیدی از ساختار فکریِ طراحی معماری و شهرسازی مطرح گردد. بنابر یافته‌های تحقیق؛ تقسیمات چهاربخشی در معماری و شهرسازی قبل از ساسانیان تحت تأثیر یک جهت‌یابی مقدس با محوریت جهت طلوع خورشید یا مشرق و نماد چلیپا، شکل گرفته است. در این جهت‌یابی، مذهب میترائیسم نقش اساسی داشته است. در ادامه، طی دوره ساسانیان و اعتقاد به ایزدهای آسمانی که در قالب دو گروه از ستارگان مقدس زردشتی تجسم یافته‌اند؛ جهت‌های شمال، جنوب و مغرب نیز اهمیت یافتند. در دوران اسلامی باوجود فراموش‌شدن فلسفه اولیه تقسیمات چهاربخشی به‌واسطه تغییرات جهان‌بینیِ رخ‌داده در این دوران، طراحی مزبور با مفاهیم رمزپردازانه جدیدی که اغلب منبعث از قرآن، حدیث و عرفانِ این دوران است، تداوم یافته و یک ویژگی پایدار در معماری و شهرسازی ایران گردیده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تقسیمات چهاربخشی، جهت‌یابی مقدس، معماری و شهرسازی ایران. |
|
| عنوان انگلیسی |
The Fourfold Divisions and their Origins in the Iranian Architecture and Urbanism |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The fourfold division archetype is one of the distinguishing characteristics of Iranian architecture and urbanism in the times prior to and after the Islamic periods. However, its philosophy of existence has so far remained obscure. Therefore, the subject matter in this paper will be searching for its origin as well as analyzing the dimensions of its design. Therefore, the objectives of this research are tracing the most significant monuments and cities in Iran which contain the fourfold division pattern, as well as, knowing the reasons and characteristics of their application. It is, however, clear that examining this subject will be useful in better perceiving some of the ancient Iranian intellectual and philosophical principles underlain in the architecture and urbanism of the past in Iran; and subsequently it is helpful in surmounting the obstacles in the path of rebuilding the elements belonging to the vernacular architecture and urbanism. The methodology of this study is based on the historical and analytical research; in which, while extending an interdisciplinary approach, we have attempted to introduce new concepts of design framework for architecture and urbanism. According to the findings of this study, the fourfold division pattern in pre-Sassanid Iran has been formed under the influence of a sacred orientation, based on the Sun rising in the East and the mithraic cross-shaped symbol. Mithraism, therefore, has had a significant role in this architectural orientation, and subsequently, during the Sassanid period, as people believed in the two celestial deities who were visualized in the form of the Zoroastrian holy stars, also other directions such as the North, South and West, were considered important. In the Islamic era, however, due to the ideological shift and consigning the original philosophy of the fourfold division to total oblivion, this form continued to exist while bearing new symbolic notions, often originated from Quran, Hadith and esoteric sources of Sufism, and eventually became an enduring feature in the architecture and urbanism of Iran. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
هاشم حسینی | hashem hoseyny
dept of archaeology, faculty of protection amp;amp; repair, art university of isfahan, isfahan, iran
اصفهان، دانشگاه هنر، دانشکده حفاظت و مرمت، گروه باستان شناسی
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اصفهان (Art university of isfahan)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mmi.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-311-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1098/article-1098-211487.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
معماری و شهرسازی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|