مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۱۱-۲۳

عنوان فارسی مطالعه تطبیقی ساختار طرح و نقش قالی های شاهسون ایران شمال غرب، مرکز و جنوب
چکیده فارسی مقاله ایل شاهسون، از ایلات عشایری ساکن در شمال غرب ایران است که در عصرصفوی، یکی از شکوفاترین ادوار تاریخی ایران، توسط شاه‌عباس اول به‌عنوان سپاهی پرقدرت برای خاتمه‌بخشیدن درمقابل قزلباش‌ها که بازوی نیرومند و سپر مدافع کشور و صفویه بوده‌اند، تشکیل شده است. سیر زمان در دوران مختلف تاریخی توسط دیگر حاکمان قدرت، موجب پراکندگی و اسکان این قوم در مناطق مرکزی ایران (ایل بغدادی) و مناطق جنوبی ایران (ایل اینالو و بهارلوی فارس) گردیده است. چنانکه همزمان با کوچ و پراکندگی و اسکان در دیگر نواحی، می‌توان نشانه‌هایی مشترک از ریشه‌های فرهنگی این ایل را یافت که باعث اشاعه وگسترش هویت اصلی فرهنگ و هنر آنان، در تاریخ قالی‌بافی شاهسونی از نواحی شمال غرب تا جنوب ایران گردیده است. هدف این مقاله، شناسایی و معرفی انواع طرح و نقش قالی‌های ایل شاهسون در ایران بوده و سؤال تحقیق، یافتن شباهت‌ها و تفاوت‌های ساختار فرمی عناصر تشکیل‌دهنده طرح و نقش قالی‌های شاهسونی در ایران، علی‌رغم داشتن فاصله جغرافیایی و متفاوت‌بودن محل سکونت‌شان است. در این مقاله، با شیوه تطبیقی و مقایسه عناصر تشکیل‌دهنده طرح و نقش قالی‌های شاهسونی (ترنج، لچک، نقش‌مایه‌های متن و حاشیه) در هر سه ناحیه ذکرشده، به دنبال یافتن ساختارهای مشترک برگرفته از خصوصیات فرمی و هندسی این قالی‌ها بوده‌ایم. نوع مقاله توصیفی- تطبیقی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات با رویکرد کیفی- تفسیری انجام شده است. جمع‌آوری پیشینه و سوابق تاریخی این قوم به شیوه کتابخانه‌ای و شناسایی نمونه قالی‌ها به شیوه میدانی توسط نگارندگان به‌دست آمده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شباهت در ساختار کلی قالی‌های ایل شاهسون مانند طرح و نقوش بسیار بوده و اندک تفاوتی هم که وجود دارد در اولویت به‌کارگیری نوع نقش‌مایه‌ها (جانوری- هندسی- گیاهی) و نیز ساختار برخی از نقش‌مایه‌ها است؛ که تأثیرات برخی دیگر از عشایر و اقوام به‌علت قرارگیری در مجاورت این ایل و نیز تأثیر برخی نسبت‌های قومی مانند ازدواج با افراد دیگر عشایر، به‌وجود آمده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مطالعه تطبیقی، قالی، ساختار طرح و نقش، ایل شاهسون ایران

عنوان انگلیسی A Comparative Study of the Design and Pattern Structure of Shahsevan Rugs in Iran North-west, Center and South of Iran
چکیده انگلیسی مقاله Shahsevan nomads live in Northwest of Iran. This tribe was established in Safavid era which is one of the magnificent periods in the Iranian history, as a powerful army by Shah Abbas I to support Ghezelbash soldiers as the strong defending forces of the country to encounter the foreign powers. The tribe was scattered in different historical periods to settle in different areas such as the central parts (Baghdadi tribe) and Southern parts (Fars Inaloo and Baharloo tribes) of Iran. The common evidences of their cultural roots can be found in the areas they lived that is the cause of spreading their art and culture in the history of Shahsevani Rugs from Northwest to the South of Iran. This article tries to introduce the various designs and motifs of Shahsevan Rugs in Iran in spite of widespread living places of the tribe. Comparing the structural elements of designs and motifs of Shahsevani Rugs (medallion, corners and context and border motifs) in all of the three mentioned areas, it is tried to find the shared structures taken from formal and geometric features of the rugs. The data in this descriptive-comparative article are analyzed in the form of qualitative-interpretative method. The literature is collected by the library method and the sample studies are identified as a field study by the authors. The findings indicate that there are ample similarities in the general structure of Shahsevan Rugs such as patterns and motifs and the few differences, if any, are manifested in the applying priority of the motifs (animal, geometric, plant) and in the structure of some of the motifs that are due to the adjacency of this tribe with other tribes or some ethnic relationships such as marriage with other nomads.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله علی وندشعاری | ali vandshoari
azadi ave.between hakim nezami and taleghani sq. carpet faculty.tabriz islamic art university- tabriz-iran
دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اسلامی تبریز (Art university of tabriz)

مینا عسگری | mina asgari
azadi ave.between hakim nezami and taleghani sq. carpet faculty.tabriz islamic art university- tabriz-iran
دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اسلامی تبریز (Art university of tabriz)


نشانی اینترنتی http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-481-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-214216.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده هنرهای کاربردی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات