مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۶، شماره ۱۱، صفحات ۱۱۵-۱۲۹

عنوان فارسی مطالعه تطبیقی- تحلیلی نقوش سفالینه های آقکند با نقوش منسوجات قرن های چهارم تا ششم ه.ق.
چکیده فارسی مقاله سفالگری یکی از دیرینه‌ترین هنرهایی است که تجلی‌گاه باورها، اساطیر و جهان‌بینی تمدن‌های بشری به‌شمار می‌آید و نقوشی که بر سفال نقش می‌بندد، معرف میراثی است که در آن بستر به‌وجود آمده است. هنر سفالگری در طی نخستین سده‌های اسلامی، غنا و ارزشی بیش از پیش یافت. در طبقه‌بندی انواع سفالینه‌های دوره اسلامی، سفال‌های نوع آقکند از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. در مقاله حاضر، سعی شده تا پس از ترسیم پیش زمینه‌های تاریخی و هنری سفال آقکند، به بررسی تطبیقی و تحلیلی چگونگی تأثیر نقوش منسوجات آل‌بویه و سلجوقی بر نقوش سفالینه‌های آقکند و برعکس، پرداخته شود. تمرکز بررسی حاضر، بر نقش مایه‌ها و مضامین به‌کاررفته در منسوجات آل‌بویه و سلجوقی و سفال آقکند است، ضمن‌اینکه توجه به تقابل نقش و معنا نیز از نظر دور نمانده است. بااینکه، مکان اصلی ساخت برخی سفال‌هایی که به نوع آقکند معروف شده‌اند به‌درستی معلوم نیست، چنین بررسی‌هایی می‌تواند در ارائه یک راهکار برای مکان‌یابی محل ساخت این نوع سفالینه‌ها به باستان‌شناسان و هنرشناسان کمک کند. نظر به اینکه اطلاعات ما از سفالینه‌های نوع آقکند بسیار محدود است، انجام چنین پژوهشی ضروری می‌نماید. یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌دهنده تأثیر ژرف نقوش نمادین و تزئینی منسوجات این دو دوره بر نقوش سفالینه‌های آقکند است. برخی نقوش ازجمله نقوش پرندگان به لحاظ چگونگی اجرا، شکل، نوع پرنده و همچنین طرز قرارگیری نقش در زمینه، به همان فرمی که در منسوجات طراحی شده‌اند، بر روی سفال‌های نوع آقکند نیز دیده می‌شوند. به‌طورکلی، در موارد مختلفی چون تمام‌رخ‌نمائی، تقابل و تقارن، قاب‌های نقوش، ترسیم نقوش انتزاعی، شیوه تزئین باتوجه‌به ماده خام این دو زمینه هنری، تحرک در نقش حیوانات و زمینه‌ نقش‌ها، می‌توان به تأثیر و تأثرات این دو زمینه هنری پرداخت و درمورد آنها بحث نمود. باتوجه‌ به موضوع، محتوا و هدف پژوهش، می‌توان این سؤالات را مطرح نمود: در چه زمینه‌هایی می‌توان بین نقوش منسوجات ادوار آل‌بویه و سلجوقی با سفالینه‌های نوع آقکند شباهت و افتراق پیدا کرد؟ براساس مقایسه بین دو زمینه هنری موردبحث، تا چه حد می‌توان به تبیین نزدیکی نقوش بین این دو زمینه هنری و ارتباط بین آنها پرداخت؟ روش پژوهش حاضر، توصیفی- تطبیقی با رویکردی کیفی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات، اسنادی (کتابخانه‌ای) است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی A Comparative- Analytical Study of Pottery Patterns of Aghkand with the Textile Patterns of 4th-6th Centuries AH
چکیده انگلیسی مقاله The Aghkand potteries have high position in the classification of pottery types of the early Islamic period. Since the researchers assess the start and use of Aghkand potteries from the 4th century to the mid of the middle Ages of Islamic period, so in this paper we perused the comparison of pottery designs of Aghkand and textile designs of Buyid and Seljuk periods that lie in the interval. Whit this research in addition to being able to find the background of motifs on pottery, we found out other effects of textile designs on the pottery designs of Aghkand in the mentioned periods. Some motifs such as birds are seen on the Aghkand potteries in the same form designed on the textiles in terms of how to apply their forms and the type of bird and the position of design in the background. Since the main location of manufacturing the potteries known as Aghkand type is not properly known, such studies can help archaeologists and virtuosos in representing a solution in discovering the place of their manufacture. Therefore we can assess the manufacturing date of the most of potteries which have similar themes whit textile designs through resemblances seen between textile designs of Buyid era and pottery motifs of Aghkand.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله سید هاشم حسینی | seyed hashem
, faculty of conservation, university of isfahan
دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اصفهان (Art university of isfahan)

رضا رضالو | reza rezalou
, department of archaeology, university of mohaghegh ardabili , ardabil
دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)

یحیی آیرملو | yahya ayramlou
, department of archaeology, university of mohaghegh ardabili , ardabil
باستانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه محقق اردبیلی (Mohaghegh ardabili university)


نشانی اینترنتی http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-515-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-214223.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده هنرهای تجسمی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات