|
|
مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۵، شماره ۱۰، صفحات ۱۰۹-۱۲۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تأثیر عوامل اجتماعی- تاریخی ایران عصر قاجار در شکوفایی تعزیه عهد ناصری |
|
| چکیده فارسی مقاله |
تعزیه، یکی از اشکال مذهبی نمایش ایرانی است که بنابر نظر پژوهشگران این حوزه، در دودمان قاجار، خاصه عهد ناصری، به اوج شکوفایی خود رسیده است. به‌زعم بسیاری از آنها، علل مهم شکوفایی این گونه نمایشی در عهد قاجار، یکی تدوام قدرت مذهب تشیع از عهد صفوی به بعد و دیگر، ساخت و برپایی تکایای موقت و تکایای ثابتی چون تکیه دولت بوده است. در این میان برخی آرا، تأثیر شرایط اجتماعی- تاریخی ایران را بر این گونه نمایشی متذکر شده‌اند. وجود چنین نظرگاه‌هایی، هرچند اشاره‌گونه و موردی، نشان‌دهنده تأثیر شرایط اجتماعی در این شکل نمایش آیینی- سنتی است. پرسش اصلی این است که ویژگی های اجتماعی و تاریخی عصر ناصری چه تأثیری در شکوفایی تعزیه این عصر گذاشته است. در مسیر پاسخ به این پرسش، سؤال دیگری مطرح می شود؛ به طور کلی چه رابطه ای میان اشکال هنری و محیط اجتماعی که این اشکال را پدید می آورد، وجود دارد. پدیدآمدن علم جامعه‌شناسی در قرن هجدهم و درپی آن، گسترش و رشد علوم‌اجتماعی در سده‌های بعدی، منتقدان هنر را برآن داشت تا تفسیر و خوانشی جامعه‌شناختی از انواع گوناگون اشکال هنری به‌دست دهند. بنابر تعاریف جامعه‌شناسی هنر، به‌نظر می‌رسد مختصات اجتماعی قاجار، تأثیر قابل‌توجهی بر رواج تعزیه در این عهد گذاشته باشد؛ مختصاتی که خطوط اصلی آن را از یک‌سو نتایج حاصل از کشمکش‌های داخلی و خارجی، استبداد حاصل از نظام مبتنی‌بر کشاورزی، وجود طبقات مختلف و نابرابری‌های اجتماعی، و در سوی دیگر، طبع تفنن‌طلب ناصرالدین شاه تشکیل می‌دهد. مقاله حاضر برآن است تا با برشماری ویژگی‌های تاریخی و اجتماعی عهد ناصری، دلایل جامعه‌شناختی رواجِ تعزیه را در این دوره تبیین کند. در این مقاله که به روشی توصیفی- تحلیلی و با رویکردی جامعه‌شناختی نگاشته شده، با بهره‌گیری از نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر، کوشش شده تا به ترسیم سیمای جامعه قاجار و تأثیر آن بر اقبال تعزیه در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه پرداخته شود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
جامعه شناسی هنر، تعزیه، صفویه، قاجار. |
|
| عنوان انگلیسی |
The Effects of Socio-historical Factors in Iranian Qajar Dynasty on Development of the Nassery Era’s Ta’zieh |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Ta’zieh is one of the religious forms of the Iranian drama which has been flourished in Qajar dynasty and more specifically in Nassery era according to the researchers of the Iranian drama field. They believe that the main reasons for this development in Qajar dynasty are sustainment of the Shi’ite religious authority from Safavid dynasty on and establishment of temporary as well as permanent Tekies (places for religious ceremonies) such as the Tekie-ye-Dolat. However, some researchers suggest the efficacy of the country’s socio-historical conditions in this type of drama. Although such viewpoints have been restricted to some cases, they confirm the effectiveness of these conditions on formation of this kind of traditional-ceremonial drams. Appearance of Sociology in the 18th century and the development of the social sciences in the following centuries made the critics present a sociological interpretation of various art forms. The aim of this study is to determine the socio-historical characteristics of the Nassery Era and to explain the sociological reasons for the considerable development of the Ta’zieh in this period of time. This study is a descriptive-analytical study conducted using the theories of the sociology of art which provides an irrefrangible relation between the art and the socio-historical conditions of each era. The aim of the present study is to investigate and present the view of society in Qajar dynasty and its effects on flourishing of Ta’zieh in Nassery era. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Art sociology, Ta’zieh, Safavid Dynesty, Qajar Dynasty. |
|
| نویسندگان مقاله |
غزل اسکندرنژاد | ghazal eskandarnejad
modares university
دانشگاه تربیت مدرس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)
محمدرضا خاکی | mohammadreza khaki
modares university
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیتمدرس، تهران
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-349-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-214232.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
سایر |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|