|
|
مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۵، شماره ۱۰، صفحات ۱۲۱-۱۳۹
|
|
|
| عنوان فارسی |
مطالعه تطبیقی شاخصه های صوری نقاشی قاجار با چند نگاره از شاهنامه عمادالکتّاب |
|
| چکیده فارسی مقاله |
نقاشی عصر قاجار به‌طور عمده، به دو دوره تقسیم می‌شود: دوره نخست؛ مقارن با سلطنت فتحعلی‌شاه نضج می‌یابد تا عصر ناصری دوام می‌آورد؛ بر تلفیق صور نگارگری و تزئینی با دستاوردهای هنر ناتورالیستی تکیه دارد و سیطره کلی دستاوردهای هنر ایرانی در آن، حائز اهمیت است. دوره دوم، با سلطنت ناصرالدین‌شاه و ظهور هنرمندان اروپارفته، شکل می‌گیرد و مبتنی‌بر بازنمایی از هنر طبیعت‌گرای غرب است. شاهنامه عمادالکتّاب، محصول نیمه دوم است. شاهنامه‌ای که به‌عنوان آخرین نسخه دست‌نویس و مصور شاهنامه، به عهد مظفرالدین‌شاه تعلق دارد اما احراز هویت شاخص‌های ساختاری صور نگارگرانه نیمه نخست قاجار در آن، وانمود محسوسی دارد. بنابراین، در پژوهش حاضر این پرسش مطرح است که: نگاره‌های شاهنامه عمادالکتّاب براساس دستاوردهای هنری کدام سبک نقاشی قاجار خلق شده است. هدف این مطالعه، تطبیق نگاره‌های شاهنامه مذکور با مؤلفه‌های نقاشی مکتب اول و دوم قاجار است. بنابراین پس از معرفی شاخصه‌های نقاشی قاجار، پنج نگاره از شاهنامه عمادالکتّاب به روش توصیفی تحلیلی بررسی می‌شود: نخست، دو نگاره از این نسخه را تشریح و سپس به‌منظور فراهم‌آوردن پشتوانه استدلالی غنی، سه نگاره از شاهنامه عمادالکتّاب با نمونه‌های همتای آن در شاهنامه‌های دیگر عصر قاجار ازجمله شاهنامه داوری، مقایسه می‌گردد. چراکه بررسی‌ها نشان داده‌اند که تصاویر نسخه عمادالکتّاب برخلاف آنکه در نیمه دوم حکومت قاجار خلق شده‌اند، با نمایش چهره‌های عاری از فردیت، غلبه عناصر تزئینی، بهره‌گیری از رنگ‌های گرم و شفاف و استفاده از دورنماهای ساده در تمامی شئون، به سبک نگارگرانه نیمه نخست قاجار ادای دین کرده‌اند. مسئله‌ای که در قیاس با سبک تصویرسازی محمد داوری در شاهنامه داوری که چندی پیش‌تر از نسخه عمادالکتّاب رقم خورده، ارائه هرگونه توجیهی چون ارجاع به سلیقه زمانه و غیرممکن‌بودن راهیابی تکنیک‌های هنر غرب به تصویرگری این کتاب را باطل می‌سازد. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تطبیق، قاجار، نقاشی، شاهنامه، عمادالکتّاب، محمد داوری. |
|
| عنوان انگلیسی |
Comparative Study in the Painting Components of Qajar Period and“Emad al-Kottab” Shahnameh |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The Qajar paintings can be categorized into two main periods: the first period, initiated at the beginning of the reign of Fath-Ali Shah and continued until the reign of Naser al-din Shah. It focuses on the combination of ornamental and Persian painting forms with the achievements of naturalist art such as perspective principle and its important feature is the total domination of Persian art. In the second period, initiated from the reign of Naser al-din Shah and the arrival of those artists who had been trained in Europe, the painting is based on the representation of the naturalist art of the west and its main feature is an attempt to exactly imitate the principles of atmospheric perspective. The “Emad Al-Kottab” Shahnameh is a product of the second period; although it belongs to the Mozaffar Al-din Shah period as the last handwritten and illustrated version of Shahnameh, it reflects faithfully the pictorial traditions of the first half of Qajar period. The question here is what Qajar school’s paintings of Emad-Al-Kottab Shahnameh are based on? The present research is aimed at comparing illustrations at Emad-Al-Kottab Shahnameh with components of the first and second Qajar painting schools. To do so, and after remarking Qajar painting elements, five Persian paintings from Emad-Al-Kottab Ahahnameh are selected and investigated through a descriptive-analytic methodology. Two illustrations are first delineated, then, three paintings of Emad-Al-Kottab Shahnameh are compared with their counterparts at other Qajar Shahnameh, including Davari Shahnameh. As the investigations show that although Emad-Al-Kottab illustrations are created through the second half of Qajar reign, elements such as faces with no individuality, the dominance of ornamental elements, use of clear warm colors, and simple landscapes reveal influences of the first Qajar school. A comparison of Emad-Al-Kottab illustrations with those of Davari Shahnameh, which was created right before Emad-Al-Kottab, rejects any other reasoning, including the influence of taste of that time and the impossibility of the entrance of western art techniques into the book’s illustration. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
اشرف السادات موسوی لر | ashrafosadat mousavi lar
alzahra university
تهران. میدان ده ونک. دانشگاه الزهرا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه الزهرا (Alzahra university)
آمنه مافی تبار | ameneh mafi tabar
no 5 harsin avenue parcham street tohid sq. tehran
تهران میدان توحید خ پرچم کوچه هرسین پلاک 5
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-317-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-214233.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
هنرهای تجسمی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|