مرمت و معماری ایران، جلد ۱۱، شماره ۲۶، صفحات ۴۹-۶۶

عنوان فارسی تأثیر اعتقادات دینی ایلخانان بر تغییرات بناهای مذهبی قرون ۷ و ۸ هجری قمری
چکیده فارسی مقاله معماری ایران تحت تأثیر حمله مغولان و سیطره آنان بر سرزمین ایران، دستخوش تغییرات زیادی شد. این تغییرات به‌ویژه در بناهای مذهبی به‌جامانده از قبل، به‌وفور دیده می‌شوند. تغییرات رخ‌داده گاه انسجام فضایی بنا را چنان بر هم زده‌اند که رابطه پشتوانه‌های دینی-مذهبی این بناها با ویژگی‌های کالبدی آنها کاملاً مغشوش به نظر می‌رسد. از این‌رو، پژوهش حاضر بر آن است تا به ‌موازات هم از دو جهت به تبیین موضوع بپردازد؛ نخست با بررسی تحولات تاریخی در این دوره، گرایش‌های اعتقادی مردم و حاکمان وقت را بازخوانی کرده و دریابد با تغییرات اعتقادی در حکام ایلخانی، چه دگرگونی‌هایی بر بناهای مذهبی این دوره به وجود آمده‌اند؟ پژوهش در این بخش به روش تاریخی مبتنی بر شواهدی از  متون و اسناد تاریخی است. در بخش دوم، شش نمونه شاخص بناهای به‌جامانده از این دوره، مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش به کمک مطالعات میدانی، مؤلفه‌های تغییریافته در بناها شناسایی و دسته‌بندی شده و چگونگی این تغییرات روشن شد. مقاله حاضر نشان می‌دهد در آغاز سده هفتم هجری تحت تأثیر درگیری‌های مذاهب شافعی و حنفی، تخریب عمده‌ای در بناهای وابسته به این مذاهب صورت گرفت. در ادامه به‌ واسطه از بین رفتن گرایش اعتقادی غالب در حکومت مرکزی و رواج اعتقاد به شمنیسم و بودایی، معابدی از این ‌دست ساخته شدند. در نیمه دوم سده هفتم ه.ق. ادیان مسیحی و یهودی به ‌واسطه تمایل حکام وقت، امکان اشاعه بیشتری یافتند و متعاقب آن، بناهای دینی جدیدی احداث شدند و در مواردی بناهای جدید، بر پایه بناهای مذهبی تخریب‌شده پیشین ساخته شدند. نهایتاً در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم ه.ق. درگیری بین مذاهب مختلف سنی و شیعه کاهش یافت و ساخت‌وساز ابنیه مذهبی نیز رواج بیشتری داشت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهند همان‌طور که گرایش‌های اعتقادی حکام ایلخانی در این دوره بارها تغییر نموده، بناهای مذهبی نیز با تغییرات زیادی چه در سازمان فضایی و چه در تزئینات و نقوش مواجه شده‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اعتقادات دینی ایلخانان، تغییرات بناها، مساجد و مقابر، معماری ایران، قرون 7 و 8 ه.ق.

عنوان انگلیسی The Impact of Ilkhanid Religious Beliefs on 7th and 8th Century A.H. Religious Buildings
چکیده انگلیسی مقاله Iranian architecture underwent many changes under the influence of the Mongol invasion andtheir domination over the land of Iran. These changes are especially evident in the pre-existingreligious buildings. The changes that have taken place, sometimes have disturbed the spatialcoherence of the building so much that the relationship between the religious background of thebuilding and the physical characteristics of its builders seems to be quite confused. Therefore,the present study aims to explain the subject in two ways; First, by examining the historicaldevelopments in this period, the religious tendencies of the people and the rulers of the time wereanalyzed and the changes that have taken place in the religious buildings of this period with thechange of beliefs in the Ilkhanid rulers were investigated. In the first part, the research has beenconducted through a historical method, based on historical texts and documents. In the secondpart, six examples of the remains of buildings from the period under investigation have beenexamined. In this section, with the help of field studies, the changed components in the buildingwere identified and categorized, and how these changes became clear was stated. The presentstudy indicates that at the beginning of the 7th century AH, under the influence of the conflictsof the Shafi'i and Hanafi religions, major destruction took place in the buildings belonging tothese religions. Subsequently, with the abolition of the dominant religious tendency in the centralgovernment and the spread of the belief in Shamanism and Buddhism, such temples were built. Inthe second half of the 7th century AH, Christian and Jewish religions became more widespread dueto the will of the rulers of the time, and new religious buildings were built, and in some cases newbuildings were built on the basis of previously destroyed religious buildings. Finally, in the late 7thand early 8th centuries AH clashes between various Sunni and Shie religions have subsided, andthe construction of religious buildings became more common. The results of this research showthat just as the religious tendencies of the Ilkhanid rulers changed many times during this period,religious buildings have also undergone many changes, both in the spatial organization and in thedecorations and motifs
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله The religious beliefs of the Ilkhanid, Changes in buildings, Mosques and mausoleums, Iranian Architecture, 7th and 8th centuries AH

نویسندگان مقاله محمد علی شیخ الحکمایی | Mohammad Ali Sheikholhokamaei
Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
گروه معماری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

شروین میرشاهزاده | Shervin Mirshahzadeh
Department of Architecture, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran Department of Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
استاد مدعو، گروه معماری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران- گروه معماری، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سید غلامرضا اسلامی | Seyed Gholamreza Islami
Department of Architecture, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran.
گروه معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

زهرا فنایی | Zahra Fanaei
Department of Art, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
گروه هنر، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.


نشانی اینترنتی http://mmi.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1675-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده معماری و شهرسازی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات