|
|
مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۱۰، شماره ۲۰، صفحات ۱-۱۴
|
|
|
| عنوان فارسی |
مطالعۀ تطبیقی متن و تصاویر ابوبکر و امام علی(ع) در نسخ جامع‌التواریخ ایلخانی و تیموری |
|
| چکیده فارسی مقاله |
امروزه، چهار نسخه "جامع‌التواریخِ" تولیدشده تحت نظارت خود رشیدالدین فضل‌‌الله در آغاز سده هشتم/چهاردهم باقی مانده‌اند؛ سه نسخه به زبان فارسی و یک نسخه به زبان عربی. حدود یک قرن پس از کتابت، هر چهار نسخه در تملک شاهرخ پادشاه تیموری بوده‌اند. از آنجایی که این کتب ناقص بوده‌اند، شاهرخ به مورخ دربار خویش حافظ ابرو می‌فرماید که نسخه‌های فارسی را تکمیل کند. در روند تکمیل یکی از نسخ، تغییراتی قابل‌تأمل هم در متن و هم در تصاویر آنها صورت می‌گیرند. از آنجا که تیموریانِ حنفی‌مذهب به سختگیری‌های مذهبی شهره بودند، مطالعه دست‌کاری‌های آنان در بخش تاریخ صدر اسلام "جامع‌التواریخ" اهمیت فراوانی دارد. این مقاله که حاصل بررسی اصل نسخه‌ها در کتابخانه کاخ توپکاپی است، با بهره‌گیری از مطالعه کتابخانه‌ای و نسخه‌شناختی، و به روش‌های تطبیقی و تاریخی انجام شده است. یکی از اهداف این نوشتار در حوزه متن‌شناسی، تبیین ضرورت توجه به تاریخچه نسخ خطی و مهاجرت‌های آنها در روند تصحیح متون است. در حوزه تصویر نیز به مطالعه تطبیقی تصاویر افزوده‌شده به این نسخه‌ها در دوره‌های ایلخانی و تیموری پرداخته می‌شود. مهم‌ترین سؤالات مطرح در این راستا از این قرار هستند؛ حافظ ابرو تا چه میزان و در چه بخش‌هایی از متن "جامع‌التواریخ" دست‌کاری کرده است؟ در فرآیند بررسی تصاویر خلفای راشدین، کدام خلیفه اهمیت بیشتری برای تیموریان داشته است و چرا؟ یکی از یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که جدیدترین چاپ "جامع‌التواریخ"، در حقیقت "مجمع‌التواریخ" اثر حافظ ابرو بوده که به اشتباه نوشته رشیدالدین دانسته شده است. همچنین می‌توان گفت که در نسخه‌های جامع‌التواریخی که توسط حافظ ابرو تکمیل شده‌اند، تأکید بیشتری بر روی ابوبکر وجود دارد که این تأکید هم در دست‌کاری‌های حافظ ابرو در متن مشهود است و هم در تصاویری که از خلفای اربعه ترسیم شده است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
جامع‌التواریخ، رشیدالدین فضل الله، حافظ ابرو، ابوبکر ابن ابی قحافه، شاهرخ |
|
| عنوان انگلیسی |
A Comparative Study between the Texts and Images of Abu Bakr and Imam ‘Ali in the Ilkhanid and Timurid Copies of the Jamiʿ al-Tawarikh |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Among the Jamiʿ al-Tawarikh manuscripts produced in the Rabʿ-i Rashidi, four copies have survived: one in Arabic and three in Persian. A century after their transcription, all these manuscripts were in the possession of the Timurid ruler, Shahrukh. Since these manuscripts were incomplete, Shahrukh ordered Hafiz-i Abru to complete the Persian copies. In the process of completion of one of these codices, considerable changes were made both in the text and the images. Since the Timurids were staunch followers of Sunnism of the Hanafite school of jurisprudence, the study of their manipulation in the section on the early Islamic history would have been of great significance. This investigation, which is a result of the examination of the original manuscripts held in the Topkapı Palace Library, was conducted with the application of comparative and codicological methods. In a textual examination, it explains the importance of codicological studies of the manuscripts, their life history and migrations for the process of their edition. This paper also compares the images added to these codices in the Ilkhanid and Timurid periods. The main questions are as follows: To what extent has Hafiz-i Abru manipulated the text of the Jamiʿ al-Tawarikh? Among the images of the Rashidun Caliphs, which caliph was more important to the Timurids and why? Some evidence shows that the recent printed edition of the Jamiʿ al-Tawarikh is in fact Hafiz-i Abru's Majmaʿ al-Tawarikh that has been mistakenly identified as Rashid al-Din's work. As a result, it can be stated that in the manuscripts completed by Hafiz-i Abru, there is a certain emphasis on Abu Bakr. This is evident in Hafiz-i Abru's manipulation of the text, as well as in the images depicting the Rashidun Caliphs. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Jamiʿ al-Tawarikh, Rashid al-Din, Hafiz-i Abru, Abu Bakr ibn Abi Quhafa, Shahrukh |
|
| نویسندگان مقاله |
محمدرضا غیاثیان | Mohamad Reza Ghiasian
Assistant Professor, Faculty of Architecture and Art, University of Kashan, Iran
استادیار، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1922-1&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
هنرهای تجسمی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|