|
|
مرمت و معماری ایران، جلد ۱۴، شماره ۴۰، صفحات ۰-۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
فرآیندهای تخریب کاشی‌های هفت‌رنگ حمام علی‌قلی‌آقا در اصفهان |
|
| چکیده فارسی مقاله |
حمام علی‌قلی‌آقا که در محله بیدآباد اصفهان واقع شده است توسط علی‌قلی‌آقا، یکی از درباریان شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی، بنیان گذاشته شد. این حمام دارای کاشی‌کاری‌های هفت‌رنگ از دوره‌های صفوی و قاجار است که آسیب‌های قابل توجهی را متحمل شده اند. این آسیب‌ها شامل جدایش لایه لعاب از روی بدنه کاشی در تعداد قابل‌توجهی از کاشی‌های هفت‌رنگ دوره صفوی و رنگ‌باختگی در بین کاشی‌های دوره قاجار می‌شود. این تحقیق بر پایه مشاهدات میدانی و تحلیل داده‌های دوربین حرارتی نشان می‌دهد که رطوبت صعودی، نزولی و تعریقی ناشی از نزولات جوی، آبی‌های جاری در مجاورت حمام علی‌قلی‌آقا و همچنین فعالیت‌های درون بنا از دلایل اصلی تخریب کاشی‌های هفت‌رنگ صفوی و قاجار در بنای حمام علی‌قلی‌آقا است. در این تحقیق همچنین نوع نمک‌های محلول موجود در ساختار کاشی‌ها با روش‌های طیف‌بینی میکرورامان، آزمون‌های شیمی تر و ریزتجزیه انرژی پرتو ایکس پراکنده‌شده همراه با میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد شناسایی قرار گرفت. این نمک‌ها عمدتاً شامل نمک‌های نیتراته، کلریدی و سولفاته ناشی از فعالیت‌های قبلی و فعلی درون یا پیرامون مجموعه حمام علی‌قلی‌آقا شده و نقش قابل‌ملاحظه‌ای در تخریب کاشی‌های هفت‌رنگ بنا دارند. به‌علاوه، نوسانات دمایی درون بنا و اختلاف در ضریب انبساط حرارتی لعاب و بدنه کاشی‌های بنا نیز از دیگر عوامل آسیب‌رسان به آن‌ها تشخیص داده شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تأثیر هم‌زمان چرخه‌های تبلور، انحلال و بازتبلور نمک‌های محلول در کنار عیوب ساختاری کاشی‌ها و نوسانات دمایی و رطوبتی اتصال لعاب به بدنه کاشی‌های حمام علی‌قلی‌آقا را سست و تخریب قابل‌ملاحظه‌ای را در لعاب این کاشی‌ها ایجاد کرده است.
|
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
حمام علی‌قلی‌آقا، کاشی هفت‌رنگ، لعاب، صفوی، قاجار، آسیب‌شناسی |
|
| عنوان انگلیسی |
Ali Qoli Aqha bathhouse in Isfahan: a scientific study on the deterioration processes of haft rang tiles |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Ali Qoli Agha bathhouse was built in the Safavid period and was decorated with glazed haft-rang tiles. The architectural revetments underwent some interventions during the Qajar period so that wall paintings were added and new haft rang tiles adorned the interior decoration of the building. The haft rang tiles bear floral and animal patterns together with geometric designs. In the first glance, a severe damage can be evinced within the tiles. While the Safavid tiles suffer from detachment of the low lead alkali white glaze layer, the Qajar tiles are severely faded so that patterns cannot be observed readily and the designs may not be tracked easily with naked eyes. We show that a significant difference between the thermal expansion of the Safavid lead alkali glaze and that of the calcareous clay body is the main reason for the detachment of the Safavid glazes from their body. Also, the Qajar glazed tiles are mainly faded due to the alkali leaching and, in addition, the undissolved quartz crystals and bubbly glazes have imposed to the glazes. Our field observations furthermore show that the crystallization of soluble salts in the monument is on significant importance in the deterioration of the glazed tiles. Based on scanning electron microscopy – energy dispersive spectrometry (SEM-EDS), micro-Raman spectroscopy and chemical wet tests, we show that calcium sulphate dihydrate, sodium and potassium nitrates and sodium chloride are the main salts attacking the glazed tiles. In fact, soluble chloride, sulphate and nitrate salts in the building accelerate the deterioration process of the tiles by crystallization and dissolution cycles which occur within the equilibrium relative humidity (EQRH) of the salts. We demonstrate that these salts are originated from past and current activities in or around the bathhouse. Based on field observations and analysis of thermal camera data, we show that ascending, descending and condensed humidity caused by precipitation, local activities in the vicinity of Ali Qoli Agha bath and activities within the Ali Qali Agha bath are the main reasons for the destruction of haft rang Safavid and Qajar tiles. This research shows that the combined effect of the cycles of crystallization, dissolution and recrystallization of soluble salts along with temperature and humidity fluctuations have weakened the adherence of the glaze to the body of the tiles from Ali Qali Agha bathhouse and has caused considerable damage.
|
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Ali Qoli-Agha bath, haft rang tile, glaze, Safavid, Qajar, deterioration |
|
| نویسندگان مقاله |
افسانه نصر اصفهانی | Afsaneh Nasr Esfahani
پرویز هلاکوئی | Parviz Holakooei
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mmi.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-152-2&slc_lang=fa&sid=1 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
مرمت |
| نوع مقاله منتشر شده |
مطالعه موردی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|