پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان، جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۰-۰

عنوان فارسی گونه‌شناسی هندسی فرم ستون‌های سنگی در بناهای عمومی ایرانی پس از اسلام
چکیده فارسی مقاله ستون، عنصری سازه‌ای است که به منظور انتقال نیروهای عمودی از تیرها و طاق‌ها به کار گرفته‌ می‌شود. ستون‌ها در گذر زمان، از نظر ساختار شکلی، تغییرات فراوانی کرده‌اند. تحلیل شکلی اجزای ستون‌ها می‌تواند ویژگی‌های هندسه نهفته در این ستون‌ها را آشکار سازد. شناخت فرم‌های هندسی ستون‌های سنگی، می‌تواند یکی از راهکارهای مناسب در جهت احیا و مرمت این عناصر ارزشمند باشد. اندازه و فرم قلمه، پایه و سرستون، به شکل مستقیم در شکل‌گیری فرم نهایی ستون‌های سنگی پس از اسلام در ایران تأثیرگذار بوده است. در پژوهش‌های پیشین، نویسندگان به ویژگی‌های زیباشناسی و جنبه‌های نمادین و گونه‌شناسی ستون‌های پس از اسلام پرداخته‌اند؛ در این مقاله برای نخستین بار تأثیر عامل هندسه بر ساختار فرمی، مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. این مقاله بر آن است تا نقش هندسه در فرم نهایی ستون‌های بناهای عمومی بعد از اسلام را موردبررسی قرار دهد. در این پژوهش با استفاده از شیوه توصیفی - تحلیلی و با بررسی میدانی، شامل برداشت مستقیم از بناها و مطالعات کتابخانه‌ای پس از ارائه تعاریف ستون و انواع آن با استفاده از برداشت‌های میدانی، فرم اجزای ستون و شکل تهرنگ‌ها و گونه‌شناسی اجزای ستون (پایه، قلمه و سرستون)، مورد دسته‌بندی و سپس تحلیل قرارگرفته است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که در شکل‌گیری پایه، قلمه و سرستون‌های سنگی در بناهای عمومی بعد از اسلام در ایران عموماً از فرم‌ها و احجام افلاطونی و یا ترکیبی از چند حجم افلاطونی استفاده‌شده است، به‌گونه‌ای که حتی در سرستون‌هایی که شکلی پیچیده و پرتزئینی دارند نیز این احجام استفاده‌شده است. همچنین در شکل نهایی ستون، همه اجزای آن، تابع شکل تهرنگ و یا کارشیو فضا هستند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله

عنوان انگلیسی Geometric Typology of Stone Columns in Persian Ordinary Buidings after Islamic Era
چکیده انگلیسی مقاله Columns are structural elements that transfer the vertical forces exerted from beams and vaults. They have undergone major changes in terms of form in the course of time. Analysis of different parts of columns may reveal valuable geometric information.. These changes are particularly considerable in terms of geometric characteristics. The identification of various geometric forms of stone columns can not only help us to restore them, but also to classify them in terms of form and structure. In general, three basic structural elements determining the form of a column include base, shaft and capital. These elements can be seen in a wide variety of forms and sizes in the Persian stone columns in post-Islamic era. Previously conducted studies in this respect have mainly focused on aesthetic, symbolic as well as typological aspects. The present research, however, has examined the influence of geometric features on forming the final structure of the Persian stone columns in monuments built after Islamic era. This study is basically descriptive-analytic in nature. Data were gathered based on library sources and field studies. First, the idea of column was defined and different columns were addressed. Then, based on data collected from field studies, the structural elements of a column were examined. Finally, these elements including base, shaft and capital were typologically studied. The results showed that the form of the base, shaft and capital of the most stone columns in Persian monuments in post-Islamic era were adopted from Greek styles. Also, in certain cases combination of different styles was observed. Even, in elaborate capitals, the Greek-based adopted styles can be seen. Moreover, the overall form of a stone column is compatible with the plan of the monumental structures.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله نیما ولی بیگ | nima valibeig
art university
اصفهان. کوچه سنگ تراش ها. دانشکده مرمت

ساناز رهروی پوده | sanaz rahravi poodeh
esfahan. chaharbagh bala avenu
اصفهان- چهارباغ بالا- کوچه دادستان-پلاک 558


نشانی اینترنتی http://ph.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-645-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده پژوهش وجوه هنری در معماری و شهرسازی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات