|
|
مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۶، شماره ۱۲، صفحات ۲۷-۴۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
مطالعه تطبیقی اجرای کتیبه‌های کوفی آجری در پنج بنای سلجوقی در اصفهان |
|
| چکیده فارسی مقاله |
خط کوفی از خطوط غالب در اکثر کتیبه‌های مساجد و مناره‌های قرون اولیه اسلامی است. فرم نوشتاری این خط با فن اجرای مصالحی مثل آجر قرابت داشت. ازاین‌رو با رونق آجرکاری در شیوه رازی و به‌طور ویژه در دوره سلجوقی کتیبه‌های کوفی آجری به‌صورتی ویژه آذین بناها گشتند. هدف مقاله حاضر، شناخت چگونگی اجرای کتیبه‌های مذکور در بناهایی با کارکردهای مختلف در اصفهان سلجوقی است. پرسش اصلی تحقیق آن است که در اجرای کتیبه‌های کوفی آجری چه موارد فنی و فرمی لحاظ شده است؟ بدین منظور، شباهت‌ها و افتراقات این کتیبه‌ها از طریق مقایسه و تطبیق آنها در پنج بنای سلجوقی اصفهان شامل مناره پامنار زواره، محراب مسجد جامع برسیان، سردر شمال شرقی مسجد جامع اصفهان، منار گار و بدنه‌های صحن مسجد جامع زواره بررسی می‌گردد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و در آن اطلاعات از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای و با راهنمایی کارشناسانی از دو حوزه معماری و خطاطی جمع‌آوری شده است؛ و با برداشت و ترسیم کتیبه‌ها کار تطبیق و مقایسه با درنظرگیری مبانی نظری مشترک میان خوش‌نویسی و کتیبه‌نگاری صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان‌دهنده وجود اشتراکات محتوایی، زمانی و مکانی در کتیبه‌ها است. ترکیب کلی کتیبه‌ها در کرسی‌‌بندی و تناسبات حروف دارای قواعدی ازپیش تعیین‌شده است، شیوه حروف‌نگاری غالب در نمونه‌ها کوفی ساده است و این امر استمرار این شیوه‌های نگارشی را در تطابق با اصول اجرایی تأیید می‌کند. ارتفاع کتیبه‌ها و میزان کشیدگی قائم و فشردگی افقی آنها تابع موقعیت کتیبه و گستره کمّی آنهاست. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
کتیبه کوفی آجری، خط کوفی، بناهای سلجوقی، کتیبه‌های اصفهان. |
|
| عنوان انگلیسی |
A Comparative Study of Brick Kufic Inscription Construction in Five Seljuk Buildings of Isfahan |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Kufic inscription is one of the prevailing inscriptions in most of the mosques and minarets of the early Islamic centuries. The style of Kufic inscriptions was appropriate to be implemented by the technique of pre-cut brickwork. Therefore with the brickwork prosperity as the material of structure and ornaments of the facades in Razi style and especially the Seljuk era, the brick Kufic inscriptions were the specific ornament of different buildings. The purpose of this article is to recognize how these inscriptions were constructed in some monuments with different functions in Seljuk Isfahan. The main question here is regarding the technical and formal items which were considered in implementation of brick Kufic inscriptions. Therefore similarities and differences of these inscriptions were evaluated through comparing five buildings belonging to Seljuk era in Isfahan, such as the Minaret of Paminar Mosque in Zavareh, mihrab of Barsian Jame Mosque, northeastern Entrance of Isfahan Jame Mosque, Gar Minaret and the sidewalls of Zavareh Jame Mosque. The method of this research is descriptive- analytical research and the data have been collected through observations and documentary studies, and with the help of some experts of the two fields of architecture and calligraphy. After drawing the inscriptions and setting them on the tables, the job of matching and comparing them has been done by considering the common theoretical foundations between calligraphy and inscriptions. Research findings indicate the emergence of commonalities in the content, time and location. The overall composition of inscriptions in linage and proportions of letters have some predetermined principles and rules, and most of the cases have been written with simple Kufic and this confirms the persistence of these writing modes in accordance with the executive principles. The height of inscriptions and the amount of vertical extensions were different depending on the position and extension of the inscriptions. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
|
|
| نویسندگان مقاله |
مریم مساحی خوراسگانی | maryam massahi khorasgani
faculty of architecture and urban planning, art university of isfahan.
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اصفهان (Art university of isfahan)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-971-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-457875.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
معماری و .... |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|