مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۶، شماره ۱۲، صفحات ۷۱-۸۶
عنوان فارسی تأملی بر اهمیت نقش‌مایه شکار در اوایل دوره قاجار با تکیه بر شواهد هنری موجود
چکیده فارسی مقاله شکار یکی از جنبه‌های مهم زندگی انسان را از گذشته‌های بسیار دور به خود اختصاص داده است. پس از استقرار انسان در دشت و شکل‌گیری روستاها و شهرها به بُعد تفننی شکار علاوه‌بر نقش معیشتی آن توجه می‌شود؛ به ‌طوری که مکان‌های مخصوصی با عنوان شکارگاه شکل می‌گیرد. با ورود اسلام به ایران همچنان به امر شکار توجه می‌شود و تا قرون متأخر اسلامی به‌ویژه دوران صفوی و قاجار ادامه می‌یابد؛ وجود نقش‌مایه‌های متعدد شکار بر روی آثار هنری این دوران مؤید این سخن است. باتوجه‌به اینکه تاکنون درباره اهمیت نقش‌مایه شکار در آثار هنری دوره قاجار به‌خصوص اوایل قاجار تحقیق جامعی صورت نگرفته، پژوهش پیشِ‌رو نخستین تلاشی است که در این زمینه صورت می‌گیرد و ضرورت انجام آن را روشن می‌کند. براین اساس، سؤالات اصلی پژوهش در راستای اهمیت موضوع عبارت‌اند از: شواهد تاریخی و هنری موجود از نقش‌مایه شکار و الگوی‌های ایجاد نقوش در اوایل دوره قاجار کدامند؟ اهمیت و نقش شکار به‌عنوان مهم‌ترین سرگرمی شاهان اوایل قاجار چگونه تبیین می‌شود؟ روش به‌ کاررفته در این پژوهش تاریخی ـ تحلیلی است؛ در این راستا از منابع مکتوب دستِ اول و شواهد هنری و تاریخی به ‌منظور دستیابی به تحلیل‌ها و نتایج مطلوب استفاده شده است. هدف از پژوهش حاضر اینست که با مطالعه متون تاریخی و هنری موجود نقش‌مایه شکار در اوایل دوره قاجار و جایگاه آن در میان آثار هنری این دوره بازشناسی شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاهان اوایل دوره قاجار با الگوپذیری از دوره صفوی و با بازگشت به دوران پیش از اسلام، اقدام به ایجاد شکارگاه‌های متعدد نمودند. نقوش شکارگاه‌های اوایل این دوره حاوی بستری طبیعی، حصاری پیرامون و مکانی جهت اتراق پادشاه، پسران و ملازمان وی به مدت چند روز بوده‌ است؛ در این شکارگاه‌ها حیوانات رها می‌شدند و شاه به شکار آنها می‌پرداخت که نتیجه حتمی آن شکار حیوان موردنظر و نمایش قدرت شاه است.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله دوره ابتدایی قاجار، شکار، شکارگاه، نقش‌مایه
عنوان انگلیسی Studying the Importance of Hunting Motif during the Early Qajar Period Based on Artistic Evidences
چکیده انگلیسی مقاله Hunting was one of the most important aspects of human life in ancient times; when human considered hunting as an aspect of his own subsistence strategy and his life was dependant on it.  As time goes by, the importance of this subsistence aspect reduces; so that special places were considered as a hunting ground for entertainment. With the arrival of Islam in Iran, this process continued as in the past and culminated in Safavid and Qajar period. In Spite of abundant hunting motifs in Qajar era which imply the necessity of this subject and the importance of hunting in this period, there has been no comprehensive study regarding this issue, so the present article is the first attempt on this subject. Accordingly, it has been tried to study historical texts and archaeological evidences and identify the status of hunting and hunting grounds of Qajar period and its importance in the life of Qajar kings. It can be assumed that due to social and political conditions during Qajar period, hunting ground patterns and motifs were directly adopted from ancient times. One of the most important hunting ground motifs in ancient times which contributed in creation of hunting motifs of Qajar period is the hunting motif of boar and deer on both sides of the great arch of Taq-e Bustan attributed to Khosrow II, Sasanian king (628-590 A.D). In numerous works of art in this period manifested of hunting motifs is clearly visible, and in historical texts of Qajar period can be faced with numerous explanations in this field. Some of the artistic themes in this period that Qajarians borrowed from safavid period in creating hunting ground motifs are flowers and plants, and plants and trees in the background that seems they represent the actual hunting ground and also the dog image was affected by western art. However, the purposes of creating the mentioned motifs were different. Another point that can be seen in the study of hunting ground motifs in this period is that they are affected by reliefs and probably paintings, because we can see many common elements between them.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله early Qajar period, hunting, hunting ground, motif.
نویسندگان مقاله یداله حیدری باباکمال | yadollah heidari baba kamal
faculty of arts and architecture, bu-ali sina university.
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

محمدابراهیم زارعی | mohammad ebrahim zarei
mohamadezarei@yahoo.com
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

اسماعیل همتی ازندریانی | esmail hemati azandaryani
faculty of arts and architecture, bu-ali sina university.
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

نشانی اینترنتی http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-970-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-457878.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده هنرهای تجسمی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات