|
|
مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۶، شماره ۱۲، صفحات ۹۷-۱۰۹
|
|
|
| عنوان فارسی |
نشانه‌معناشناسی تفسیر اجتماعی میرزاعلی‌قلی خویی از حافظ در تصویرسازی دیوان چاپ سنگی ۱۲۶۹ |
|
| چکیده فارسی مقاله |
میرزاعلی‌قلی خویی، تصویرگر کتاب‌های چاپ سنگی دوره قاجار، با تصویرسازی برای دیوان حافظ، همانند هر هنرمندی در کار خود تفسیری مطابق با نیازهای فرهنگی و اجتماعی دوره خود از شعر حافظ ارائه داده است. دیوان چاپ سنگی 1269 یکی از اولین نسخه‌های مصور حافظ است که برای انتشار در سطح گسترده آماده و با اقبال مواجه شده است. درنتیجه، موضع‌گیری گفتمانی علی‌قلی در این کتاب اهمیت بسیار دارد. این پژوهش به این پرسش می‌پردازد که موضع‌گیری گفتمانی علی‌قلی خویی در تصویرگری دیوان حافظ چیست و چگونه شکل گرفته است؟ در این راستا، 9نگاره علی‌قلی برای این نسخه در 3 گروه دسته‌بندی شده، به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد نشانه‌شناختی موردبررسی قرار گرفته‌اند. نشانه‌معناشناسی با درنظرداشتن رابطه تعاملی بین گفته‌خوان و گفته‌پرداز، کارکردهای مختلفی برای تصویر قایل می‌شود. این پژوهش باتوجه‌به کنش‌های گفتمانی، به بررسی برخی ابعاد نشانه‌معنایی پرداخته که در گفتمان تصویری علی‌قلی فرایند معناسازی را رقم زده‌اند. هدف نهایی مطالعه، بررسی نشانه‌معناشناختی تفسیری است که علی‌قلی در تصویرپردازی خود از شعر حافظ ارائه نموده است. در این راستا مطالعه تطبیقی و همزمان ویژگی‌های معنایی فضای شعر حافظ از یک سو و فضای تصویرپردازی علی‌قلی از سوی دیگر لازم است. بررسی‌های تطبیقی و مقایسه معنایی این دو فضا نشان می‌دهد، میرزاعلی‌قلی برخلاف حافظ به دنبال ایهام نیست و تصویری عینی و ارجاعی از عناصر یک بیت ارائه داده است. نتیجه، ارایه چهره‌ای ساده و انسانی از شعر حافظ است. به همین علت حاصل کار علی‌قلی بر روی شعر حافظ رنگ و بویی بسیار اجتماعی به خود گرفته است. در تصاویر علی‌قلی، اشعار حافظ در پرتوی حضور فشاره‌ای پیکر انسانی حافظ معنادار می‌شود، و شالوده تصاویر، گفت‌وگو است. پیکر حافظ در گفت‌وگو با معشوقی فناپذیر قرار گرفته؛ که تأکیدی بر تفسیر انسانی و زمینی از غزل حافظ است. اما علی‌قلی در گفت‌وگو با پیکر شاه یا پیر مغان، چهره‌ای منفعل، مردسالار و اقتدارطلب از حافظ ارائه کرده است. این تصویر با ذهنیت مردم و روشنفکران دوره قاجار منطبق است که ساخت هویت و اقتدار ملی را اولویت کشور می‌دانست. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
تصویرسازی، چاپ سنگی، نشانه‌معناشناسی، علی‌قلی خویی. |
|
| عنوان انگلیسی |
A Semiotic Study on Social Interpretations of Hafiz Poetry Presented in the Litographic Illastrations By Mirza Ali Qoli Khoie |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Mirza Ali Qoli Khoie, the famous illustrator of lithographic books of Qajar era, has presented interpretations of Hafiz poetry according to cultural and social needs of his own age in his illustrations. The lithographic Divan-e-Hafiz of 1269 AH is one of the first illustrated ones which was prepared to publish widely. Therefor the discursive positioning of Ali Qoli in this book is very important. This research deals with the question regarding what the discursive positioning of Ali Qoli is in his illustrations for Divan-e-Hafiz and how it was made. In this regard, 11 ilustraitions of Ali Qoli for Divan-e-Hafiz have been classified into three catagories, and each illustration has been studied according to semiotic approach. Semiotic studies, considering the interactive relationship between the statement-maker and the statement-reader, suggest various functions for images. Some of the semotic aspects in Ali Qoli's visual discourse have been discussed in this study. The aim of this study is to investigate the interpretations that Ali Qoli presented in his illustrations of Hafiz poetry, which have a social theme according to the nature of Ali Qoli's work. Studies indicate Ali Qoli unlike Hafiz is not presenting amphibology and has made a very objective and referential image of the poetry. The result has made and presented a very simple and humanly face for Hafiz. In Ali Qoli's illustrations, the poems get intelligible according to the presence of the human body of Hafiz. And "dialogue" is the basis of the images. The human body of Hafiz is in a dialogue with a mortal beloved which is an emphasis on a non-heavenly interpretation of Hafiz. But when it comes to dialogue with the King or the sage, Ali Qoli presents a passive, patriarchal and authoritarian image of Hafiz. This Image is corresponded with the mentality of the people and intellectuals of Qajar era, considering the structure of national identity and authority as the first priority of the country. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
illustration, Mirza Ali Qoli Khoie, litograpy, semiotics. |
|
| نویسندگان مقاله |
ابوتراب احمدپناه | aboutorab ahmadpanah
faculty of arts and architecture, tarbiat modares university.
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)
حمید میزبانی |
faculty of arts and architecture, tarbiat modares university.
دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1059-1&slc_lang=fa&sid=fa |
| فایل مقاله |
اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-457880.pdf |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
هنرهای تجسمی |
| نوع مقاله منتشر شده |
پژوهشی |
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|