مطالعات تطبیقی هنر، جلد ۶، شماره ۱۲، صفحات ۱۲۳-۱۳۴

عنوان فارسی کنش عوامل اجتماعی اثرگذار در شکل‌گیری گرافیک مدرن ایران در دوران قاجار
چکیده فارسی مقاله طراحی گرافیک از آغاز حیاتش تا کنون دارای سرشتی اجتماعی بوده تا بدان حد که ارتقاء و سیر تکوینی این شاخه از هنرهای تجسمی پیوندی مستقیم و غیر مستقیم با عوامل گوناگون اجتماعی داشته است.عواملی که در ساخت این هنر نمودی مؤثر داشته و پیش شرط های لازم و ضروری در شکل گیری مرحله مدرن آن می باشد از جمله ورود و رواج صنعت چاپ به ایران که نقشی بنیادی در گذار طراحی گرافیک از مرحله سنتی به مرحله مدرن بر عهده داشت . سوال اصلی این مقاله آن است که چه عوامل اجتماعی در شکل​گیری طراحی گرافیک  مدرن ایران اثر گذار بوده و هر یک چه پیامدهایی در این رابطه داشته است؟ این مقاله به لحاظ نظری به حوزه جامعه شناسی هنر مربوط می شود و بر شکل​گیری مرحله مدرن طراحی گرافیک ایران تاکید دارد.روش آن از نوع تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعاتش مبتنی بر داده های کتابخانه ای می باشد.رویکرد این مقاله ترکیبی از نظریه جانت ولف در خصوص تاثیر گذاری عوامل متعدد اجتماعی در تولید هنر است. متناسب با نظریه ولف عوامل گوناگون اجتماعی چون فن،نهادهای اجتماعی،اشتغال هنر، پرورش هنرمندان و نظام های حمایتی در تولید هنر موثر هستند. بر این اساس هدف اصلی این مقاله بیان آن است که طراحی گرافیک مدرن ایران در دوران قاجار هرگز به یکباره و یا در خلاء شکل نگرفت بلکه بر پایه عوامل متعدد اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی ، صنعتی و تحولات وابسته به آن شکل گرفت . آن گونه که می توان تاثیر این تحولات را مکمل نقش گرافیک سنتی و نیز تلاش هنرمندان پیشرو در سیر تکوینی این شاخه از هنرهای تجسمی دانست . تحولات صنعتی از جمله ورود و رواج صنعت چاپ و یا تغییرات عمده فرهنگی به ویژه تغییر نظام آموزشی کشور و سایر دگرگونی ها هر یک در شکل گیری طراحی گرافیک مدرن ایران در این دوران موثر بوده اند. خلاصه دستاورد این مقاله دلالت گر آن است که هرچند به دنبال تغییرات شرایط اجتماعی کشور، طراحان گرافیک ظاهرا رها از قید تولید اجتماعی هنر از جمله فعالیت در کتاب خانه های سلطنتی شدند اما ایشان هیچ گاه به طور کامل از تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم عوامل اجتماعی به ویژه فرهنگی ، صنعتی و حتی سیاسی رها نشدند بنابراین تصور هنرمند در مقام آفریننده یگانه اثر بر این واقعیت سایه می افکند که طراحی گرافیک همچنان یک فرآورده جمعی و متاثر از ساختارهای اجتماعی جامعه خویش بوده ساختارهایی که در تولید آن نمودی با واسطه و یا بی واسطه داشته و پیش شرط لازم و ضروری برای تولیدش  می باشند .
کلیدواژه‌های فارسی مقاله طراحی گرافیک، گرافیک مدرن ایران، عوامل اجتماعی، صنعت چاپ.

عنوان انگلیسی The Action of Social Factors Affecting Formation of Iranian Modern Graphics in Qajar Era
چکیده انگلیسی مقاله Graphic design has always had a social nature, so that its formative process has had an implied and clear correlation with miscellaneous social factors. These factors are considered as preconditions for the modern formation stage of this art. The key question of this paper is regarding the dominant social factors in graphic design formation in Iran. Theoretically this paper is related to sociology and is underscoring the formation stage of modern graphics in Iran. This paper enjoys analytical method and is based on library data bases. The approach of this paper is according to Jonnet Wolfs theory on the effect of art. According to Wolfs theory, the effective factors in production of art include technic, social institution, art career, raising of artists and supporting organizations. The objective of this paper is to recognize Iranian modern graphics formation not in a vacuum condition but instead created on a basis of different social, political, cultured and industrial factors and some other related events. The conclusion is that although in the aftermath of some changes in social conditions, apparently the graphic designers were relieved of social production of art, never they were relieved of direct and indirect social effects. Accordingly, the fact is that graphic design has always been a public product effected by social structures of its own society; the structures which have a great role in this art production and have been an essential prerequisite in producing and developing it.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله

نویسندگان مقاله نفیسه اثنی عشری | nafiseh asnaashary
faculty of theoretical sciences and art studies, art university of tehran.
دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر تهران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر تهران (Art university of tehran)

محمدتقی آشوری | mohammad taghi
faculty of theoretical sciences and art studies, art university of tehran.
دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر تهران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر تهران (Art university of tehran)


نشانی اینترنتی http://mth.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1051-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1137/article-1137-457882.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده هنرهای تجسمی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات